قوز قرنیه چیست؟

مقدمه

قرنیه، لایه شفاف و گنبدی شکل جلوی چشم، نقش مهمی در تمرکز نور و ایجاد تصویر واضح ایفا می‌کند. در بیماری قوز قرنیه، این لایه به تدریج نازک شده و شکل خود را از دست می‌دهد. این تغییر شکل، باعث اختلال در بینایی و کاهش کیفیت زندگی می‌گردد. در این مقاله، به بررسی صفر تا صد پرسش “قوزقرنیه چیست؟” خواهیم پرداخت. تا انتهای مطلب ما را همراهی نمایید.

قوزقرنیه چیست؟

قوز قرنیه یا (Keratoconus)، بیماری است که در آن قرنیه چشم به جای شکل طبیعی کروی خود، به تدریج به سمت بیرون برآمده شده و شکل مخروطی پیدا می‌کند. این تغییر شکل باعث می‌شود تا نور به صورت نامنظم در چشم متمرکز شود و در نتیجه فرد دچار تاری دید و اعوجاج تصاویر گردد. کراتوکونوس معمولاً در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز شده و به تدریج پیشرفت می‌کند. نازک شدن و تغییر شکل قرنیه، علاوه بر تاری دید، باعث می‌شود که فرد به نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم نامنظم نیز مبتلا شود. قوز قرنیه می‌تواند در یک یا هر دو چشم رخ دهد و در بسیاری از موارد، سابقه خانوادگی این بیماری مشاهده می‌شود.

علت قوزقرنیه چیست؟

علت دقیق بیماری قوز قرنیه تاکنون به طور کامل مشخص نشده است. اگرچه این بیماری به صورت ارثی منتقل نمی‌شود، اما عوامل ژنتیکی، محیطی و برخی بیماری‌ها ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند. برخی تصور می‌کنند که مالیدن چشم‌ها می‌تواند باعث تشدید این بیماری شود، اما مطالعات نشان داده‌اند که مالش چشم علت اصلی ایجاد قوز قرنیه نیست. با این حال، به بیماران مبتلا به این بیماری توصیه می‌شود که از مالیدن چشم‌ها خودداری کنند تا از پیشرفت آن جلوگیری شود.

علائم قوزقرنیه کدامند؟

قوز قرنیه بیماری‌ است که به تدریج پیشرفت می‌کند و تشخیص زودهنگام آن ممکن است دشوار باشد. در ابتدا، علائم این بیماری شبیه به نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم هستند و فرد دچار تاری دید و کاهش وضوح تصاویر می‌شود. همچنین، ممکن است فرد هاله‌هایی اطراف نورها مشاهده کرده و به نور حساس شود. یکی از نشانه‌های بارز این بیماری، تغییر مکرر شماره عینک است که پس از مدتی ثابت می‌ماند. به عبارت ساده‌تر، فرد مبتلا به کراتوکونوس، به طور مداوم احساس می‌کند که عینک یا لنزهای تماسی او دیگر مناسب نبوده و نیاز به تعویض دارند.

تشخیص قوز قرنیه چگونه انجام می شود؟

برای تشخیص دقیق قوز قرنیه، پزشک علاوه بر معاینه کامل چشم، از آزمایش‌های تخصصی استفاده می‌کند. این آزمایش‌ها به چشم پزشک کمک می‌کنند تا شکل دقیق قرنیه و میزان پیشرفت بیماری را مشخص کند. مهمترین روش های تشخیص قوزقرنیه یا کراتوکونوس عبارتنداز:

• پاکیمتری: در این آزمایش، ضخامت قرنیه با دقت اندازه‌گیری می‌شود تا هرگونه نازکی یا برآمدگی غیر طبیعی مشخص شود.
• اسلیت لامپ: با استفاده از این دستگاه، پزشک می‌تواند سطح چشم را به صورت دقیق بررسی نموده و هرگونه تغییر شکل در قرنیه را مشاهده کند.
• توپوگرافی قرنیه: دقیق‌ترین روش برای تشخیص کراتوکونوس است. در این روش، یک نقشه دقیق از سطح قرنیه تهیه می‌شود تا هرگونه انحراف از حالت طبیعی مشخص گردد.

راه درمان قوزقرنیه چیست؟

قوز قرنیه را می‌توان با روش‌های مختلفی درمان کرد که انتخاب روش مناسب به شدت بیماری بستگی دارد. مهمترین روش های درمان کراتوکونوس یا قوزقرنیه عبارتنداز:

1. استفاده از عینک: در مراحل اولیه، عینک می‌تواند به بهبود بینایی کمک کند، اما با پیشرفت بیماری، شماره عینک نیز تغییر خواهد کرد.
2. استفاده از لنزهای تماسی سخت: اگر عینک نتواند بینایی را به طور کامل اصلاح کند، پزشک ممکن است لنزهای تماسی سخت را تجویز نماید.
3. کراس لینکینگ: در این روش، با استفاده از اشعه ماوراء بنفش و ریبوفلاوین، رشته‌های کلاژن قرنیه تقویت شده و از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌شود.
4. استفاده از حلقه‌های داخل قرنیه‌ای: این حلقه‌ها یا رینگ های داخل چشمی برای کاهش آستیگماتیسم نامنظم و بهبود بینایی در برخی موارد استفاده می‌شوند.
5. پیوند قرنیه: در مراحل پیشرفته بیماری، زمانی که دیگر روش‌های درمانی موثر نباشند، پیوند قرنیه تنها گزینه ممکن  برای درمان قوزقرنیه است.

انتخاب روش درمانی مناسب باید توسط پزشک متخصص باتجربه در زمینه انواع روش های درمانی کراتوکونوس انجام شود.

عوارض قوز قرنیه چیست؟

قوز قرنیه اگر درمان نشده و یا دیر تشخیص داده شود، می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. یکی از عوارض کراتوکونوس، تورم ناگهانی قرنیه است که باعث کاهش شدید دید و حتی زخم شدن آن می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که لایه داخلی قرنیه آسیب دیده و مایع به داخل آن نفوذ می‌کند. خوشبختانه، اغلب اوقات این تورم به طور خود به خود بهبود می‌یابد؛ اما در برخی موارد، ممکن است زخم‌هایی ایجاد شوند که بینایی را به طور دائمی تحت تأثیر قرار دهند. در مراحل پیشرفته بیماری، احتمال ایجاد زخم در قسمت مخروطی شکل قرنیه افزایش می‌یابد که این موضوع می‌تواند منجر به نابینایی گردد.

آیا افراد مبتلا به قوزقرنیه می توانند لیزیک انجام دهند؟

افرادی که به قوز قرنیه مبتلا هستند، معمولاً کاندیدای مناسبی برای عمل لیزیک چشم نیستند. دلیل این امر، ضعف و نازکی قرنیه در این افراد است که می‌تواند باعث ایجاد عوارض جدی پس از عمل جراحی لیزیک شود. در این موارد، پزشکان معمولاً از روش‌های جایگزینی مانند کاشت لنز داخل چشمی استفاده می‌کنند. با این حال، در برخی موارد خاص و با توجه به شرایط بیمار و شدت بیماری، ممکن است عمل‌های سطحی مانند لازک یا PRK برای اصلاح عیوب انکساری جزئی در نظر گرفته شوند. اما این تصمیم باید با دقت و پس از بررسی کامل شرایط بیمار توسط پزشک متخصص گرفته شود.

چه زمانی باید برای کراتوکونوس به چشم پزشک مراجعه کنیم؟

اگر متوجه تغییراتی در بینایی خود شدید؛ مانند تاری دید، دوبینی یا حساسیت به نور، به ویژه اگر این تغییرات ناگهانی یا مداوم باشند، حتماً به چشم پزشک مراجعه نمایید. این تغییرات ممکن است نشانه اولیه بیماری‌هایی مانند قوز قرنیه باشند. قبل از مراجعه، بهتر است لیستی از داروها، مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید و هرگونه تغییر اخیر در سبک زندگی خود را آماده کنید تا به پزشک کمک کنید تشخیص دقیق‌تری ارائه دهد. با توجه به اهمیت تشخیص زودهنگام بیماری‌های چشمی، توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه نگرانی، بدون اتلاف وقت به پزشک مراجعه کنید.

سخن پایانی

کراتوکونوس یا قوز قرنیه، بیماری است که اگر به موقع تشخیص داده شده و درمان مناسب برای آن صورت گیرد، می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرده و بینایی بیمار را بهبود بخشید. بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بینایی، از جمله تاری دید، هاله بینی اطراف نورها و یا حساسیت به نور، حتماً به چشم پزشک مراجعه کنید. با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توانید از عوارض جدی این بیماری پیشگیری کرده و به زندگی عادی خود بازگردید. با آرزوی سلامتی شما عزیزان، بدرود.