مقدمه
نزدیک بینی یا میوپیا، اختلالی رایج در بینایی است که در آن افراد اشیاء دور را تار می‌بینند، در حالی که اشیاء نزدیک به وضوح قابل مشاهده هستند. اگر شما هم با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنید یا نگران ابتلا به آن هستید، این مقاله راهنمای شما خواهد بود. در این مطلب، به بررسی عمیق میوپیا می‌پردازیم؛ از چیستی و علائم آن گرفته تا علت‌ها، عوارض و روش‌های تشخیص و درمان. به یاد داشته باشید که تشخیص و درمان به موقع میوپیا، کلید حفظ سلامت بینایی و جلوگیری از عوارض احتمالی آن است.
نزدیک بینی چیست؟ میوپیا، دنیای نزدیک در وضوح، دنیای دور در تاریکی
میوپیا یا نزدیک‌بینی، اختلالی در بینایی است که همانطور که از نامش پیداست، در آن اشیاء نزدیک به وضوح قابل مشاهده هستند، در حالی که اشیاء دور به صورت تار دیده می شوند. این عارضه که بیشتر در سنین کودکی و نوجوانی شروع می‌شود، باعث می‌شود فرد در مشاهده جزئیات اشیاء دور مانند تابلوهای تبلیغاتی یا نوشته‌های روی ساختمان‌ها مشکل داشته باشد. خوشبختانه، میوپیا با معاینات ساده چشم‌پزشکی به راحتی قابل تشخیص است. نزدیک بینی با استفاده از عینک یا لنزهای تماسی به طور موقت و با عمل جراحی حذف دائمی عینک برای همیشه اصلاح می‌شود.
علائم نزدیک بینی چشم
اگر در دیدن اشیاء دور مانند تابلوها، نوشته‌ها و یا افراد در فاصله دور دچار مشکل می شوید، به احتمال زیاد دچار میوپیا هستید. علائم نزدیک بینی عبارتند از سردرد، خستگی چشم، پلک زدن مداوم، بی‌توجهی به اتفاقات دور، مالش مکرر چشم‌ها و تماشای تلویزیون از فاصله بسیار نزدیک.
علت نزدیک بینی چشم چیست؟
چشم ما مانند یک دوربین عمل میکند. نور از طریق قرنیه و عدسی وارد چشم شده و بر روی شبکیه متمرکز می‌شود. این تمرکز باعث می‌شود تا تصاویر به درستی به مغز ارسال گشته و درک شوند. اما در افراد مبتلا به میوپیا، این تمرکز به درستی انجام نمی‌شود. به عبارتی، نور به جای اینکه روی شبکیه متمرکز شود، جلوی آن جمع می‌شود. این اتفاق می‌تواند به دو دلیل رخ دهد:
- انحنای بیش از حد قرنیه: قرنیه، لایه شفاف جلوی چشم است که نقش مهمی در تمرکز نور دارد. اگر قرنیه بیش از حد خمیده باشد، نور به جای اینکه روی شبکیه متمرکز شود، جلوی آن جمع شده و تصویر تار می‌شود.
- افزایش طول کره چشم: کره چشم، بخش کروی شکل پشت چشم و محل قرارگیری شبکیه است. اگر طول کره چشم در جهت افقی بیش از حد معمول باشد، نور به درستی روی شبکیه متمرکز نشده و تصویر تار می‌شود.
عوامل خطر نزدیک بینی چشم
میوپیا ریشه در ژنتیک و عادات ما دارد. اگر یکی از والدین یا هر دوی آنها مبتلا به میوپیا باشند، احتمال ابتلای شما نیز به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. بر ژنتیک، برخی از عادات نیز می‌توانند خطر ابتلا به میوپیا را بیشتر کنند. عوامل محیطی مانند مطالعه زیاد در نور کم و تماشای تلویزیون یا استفاده از نمایشگرها به مدت طولانی در سنین پایین، از جمله این عادات هستند. بنابراین، اگر در خانواده شما سابقه میوپیا وجود دارد یا فرزندتان عادت به مطالعه یا استفاده از نمایشگرها به مدت طولانی دارد، برای پیشگیری از ابتلا به این عارضه، لازم است مراقبت‌های لازم را انجام دهید و به طور مرتب برای معاینات چشم به پزشک مراجعه کنید.
عوارض نزدیک بینی چشم
میوپیا یا نزدیک‌بینی، فقط به معنای تاری دید اشیاء دور نیست. این عارضه می‌تواند عواقب و مشکلات متعددی در زندگی فرد ایجاد کند. کودکان مبتلا به میوپیا ممکن است در مدرسه با مشکلاتی مانند عدم تمرکز، ضعف در مهارت‌های تحصیلی و کاهش عزت نفس روبرو شوند. در بزرگسالان نیز، میوپیا می‌تواند انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کرده و به خستگی چشم و سردردهای مداوم منجر شود. علاوه بر این، افراد مبتلا به میوپیا در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های جدی چشم مانند جداشدگی شبکیه، گلوکوم و آب مروارید نیز قرار دارند. بنابراین، تشخیص و درمان به موقع میوپیا از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و می‌تواند از بروز این عوارض و مشکلات در آینده جلوگیری کند.
انواع نزدیک بینی چشم
نزدیک‌بینی یا Myopia، در دو نوع شایع و نادر دسته‌بندی می‌شود:
1. میوپیا با درجه بالا
این نوع شایع‌ترین شکل میوپیا است. در این حالت، طول کره چشم در جهت افقی بیش از حد معمول رشد میکند و باعث می‌شود نور به جای اینکه روی شبکیه متمرکز شود، جلوی آن جمع شود. این امر، مشاهده اشیاء دور را دشوار میکند. افراد مبتلا به میوپیا با درجه بالا، در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی مانند کاتاراکت، گلوکوم و جداشدگی شبکیه نیز قرار دارند.
2. میوپیا دژنراتیو (بدخیم)
این نوع میوپیا، که به آن میوپیا بدخیم نیز می‌گویند، نوع نادری از این عارضه است. میوپیا دژنراتیو معمولاً ارثی بوده و در سنین نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود. در این نوع میوپیا، رشد کره چشم به سرعت غیرطبیعی افزایش می‌یابد و علاوه بر تاری دید اشیاء دور، احتمال ابتلا به عوارض جدی چشمی مانند جداشدگی شبکیه، رشد غیرطبیعی عروق خونی و گلوکوم نیز به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. تشخیص و درمان به موقع هر دو نوع میوپیا، از اهمیت بالایی برای حفظ سلامت چشم و جلوگیری از عوارض احتمالی برخوردار است.
تشخیص نزدیک بینی چشم
اگر در دیدن اشیاء دور مشکل دارید، به احتمال زیاد دچار میوپیا یا نزدیک بینی هستید. برای تشخیص دقیق این عارضه، مراجعه به چشم پزشک ضروری است. در معاینه چشم‌پزشکی، با انجام تست‌های مختلف، میوپیا به راحتی قابل تشخیص خواهد بود.
مراحل معاینه چشم:
- تست حدت بینایی: در این تست، توانایی شما در تشخیص جزئیات در فواصل مختلف سنجیده می‌شود.
- تست با دستگاه: با استفاده از دستگاه‌های تخصصی، لنز مناسب برای اصلاح بینایی شما انتخاب می‌شود.
- آزمایش‌های تکمیلی: ممکن است تست‌های ساده‌ای مانند بررسی پاسخ مردمک به نور، حرکت چشم، دید جانبی، فشار داخل چشم و وضعیت عدسی، قرنیه و پلک‌ها انجام شوند.
- معاینه داخل چشم: در این مرحله، با استفاده از قطره‌های مخصوص، مردمک چشم شما گشاد شده و پزشک با دقت شبکیه و عصب بینایی را بررسی میکند.
تشخیص زودهنگام و درمان به موقع میوپیا، از بروز عوارض جدی چشمی در آینده جلوگیری میکند.
درمان نزدیک بینی چشم
خوشبختانه، برای درمان میوپیا یا نزدیک‌بینی روش‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند تا دیدی واضح و روشن را تجربه کنید.
روش‌های موقتی درمان نزدیک بینی:
- عینک: استفاده از عینک روشی ساده و ایمن برای اصلاح عیوب انکساری مانند نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی است.
- لنزهای تماسی: لنزهای تماسی مستقیماً روی قرنیه قرار می‌گیرند و مشکل تمرکز نور را اصلاح می‌کنند. انواع مختلفی از لنزهای تماسی وجود دارد و باید برای کاهش خطر عفونت، نکات مراقبتی آنها را به دقت رعایت کرد.
روش‌های دائمی درمان نزدیک بینی
عمل های جراحی برداشتن دائمی عینک می‌توانند نیاز به عینک و لنز را نیز برطرف کنند. این جراحی ها در دو دسته ی جراحی های لیزری حذف عینک (مانند لیزیک، فمتولیزیک، فمتواسمایل، لازک، پی آرکی، ترانس پی آرکی و سوپراکور) و جراحی های غیرلیزری حذف عینک (مانند کاشت لنز داخل چشمی ICL، کاشت لنز آرتیزان و آب مروارید) تقسیم بندی می شوند.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات تکمیلی در خصوص هر یک از این جراحی ها، به مقاله ی تخصصی آن عمل مراجعه فرمایید.
پیشگیری و توقف پیشرفت نزدیک بینی چشم
اگرچه برای پیشگیری از ابتلا به نزدیک بینی در افراد مستعد، راه حل قطعی وجود ندارد، اما می‌توان با انجام برخی اقدامات، سرعت پیشرفت این عارضه را در کودکان و نوجوانان تا حد زیادی کاهش داد.
مهم‌ترین اقدامات برای کنترل پیشرفت میوپیا عبارتند از:
- قطره آتروپین: این قطره که در معاینات چشم‌پزشکی برای گشاد شدن مردمک استفاده می‌شود، در دوزهای پایین می‌تواند به کند شدن سرعت پیشرفت میوپیا کمک کند.
- گذراندن زمان در فضای باز: مطالعات نشان داده‌اند که گذراندن وقت بیشتر در فضای باز و زیر نور خورشید، می‌تواند از ابتلا به میوپیا در کودکان و نوجوانان پیشگیری کرده یا سرعت پیشرفت آن را کاهش دهد.
- لنز تماسی با فوکوس دوگانه: نوع خاصی از لنزهای تماسی که دارای دو نقطه کانونی هستند، می‌توانند برای کنترل پیشرفت میوپیا در کودکان و نوجوانان موثر باشند.
- استراحت در حین مطالعه: با توجه با اینکه مطالعه ی زیاد باعث تقویت نزدیک بینی خواهد شد، استراحت بین مطالعه این فرصت را به عضلات منقبض کننده ی کره ی چشم میدهد که استراحت کنند و در نتیجه از سرعت میوپیا شدن چشم می کاهد.
- حفظ فاصله مناسب با اجسام: رعایت فاصله حداقل ۴۰ سانتی متری با کتاب یا کامپیوتر در حین مطالعه باعث کاهش فاصله ی کانونی تصویر در کره ی چشم شده و از پیشرفت نزدیک بینی جلوگیری میکند.
توجه:
- این روش‌ها باید تحت نظر پزشک متخصص چشم انجام شوند.
- هیچ‌کدام از این روش‌ها به عنوان جایگزینی برای عینک یا لنزهای تماسی تجویز شده نیستند.
سخن پایانی
همان طور که اشاره شد، میوپیا یا نزدیک‌بینی، یکی ازعیوب انکساری شایع است که در آن، نور به جای اینکه روی شبکیه متمرکز شود، جلوی آن جمع شده و باعث تاری دید اشیاء دور می‌شود. این عارضه می‌تواند دلایل ژنتیکی یا محیطی داشته باشد و در صورت عدم درمان، به عوارضی مانند جداشدگی شبکیه، آب مروارید و آب سیاه منجر شود. خوشبختانه، روش‌های مختلفی برای درمان میوپیا وجود دارند. استفاده ازعینک، لنزهای تماسی و جراحی های اصلاح عیوب انکساری از جمله این روش‌ها هستند.
اگر دچار علائم نزدیک بینی هستید، برای تشخیص و درمان به موقع به چشم‌پزشک مراجعه کنید و از دنیایی واضح و روشن لذت ببرید. شما می توانید پرسش های تکمیلی خود را در قسمت دیدگاه ها در انتهای مطلب، مطرح نموده و منتظر پاسخ جناب دکتر علی نیلی، ریاست بیمارستان چشم پزشکی نگاه و یکی از بهترین جراحان چشم ایران باشید. با آرزوی سلامتی شما عزیزان، بدرود.