مجله سلامت
فمتولیزیک یا TransPRK؟ کدامیک بهتر است؟
مقدمه
انتخاب روش مناسب برای جراحی لیزر چشم میتواند یکی از مهمترین تصمیمات در مسیر رهایی از عینک و لنز تماسی باشد. در دنیای امروز، دو روش پرکاربرد و پیشرفته برای اصلاح بینایی وجود دارد: فمتولیزیک و TransPRK. هر دو روش با هدف بهبود دید و استقلال از ابزارهای بینایی طراحی شدهاند، اما تفاوتهای کلیدی در نحوه انجام، دوره نقاهت و ملاحظات خاص خود دارند. این مقاله به شما کمک میکند تا با درک عمیقتر هر دو روش، برای پرسش “فمتولیزیک یا TransPRK؟ کدامیک بهتر است؟” پاسخ مناسبی برای شرایط خود بیابید. با ما همراه باشید.
TransPRK چیست؟
عمل TransPRK (Transepithelial Photorefractive Keratectomy) یکی از پیشرفتهترین نسخههای جراحی PRK است که به عنوان اولین نسل جراحیهای لیزری چشم شناخته میشود. در این روش، برخلاف برخی تکنیکها که نیاز به ایجاد فلپ قرنیه دارند، هیچ برشی با ابزار جراحی یا لیزر اولیه ایجاد نمیشود. در TransPRK، لیزر اگزایمر به طور مستقیم و بدون تماس با چشم، لایه سطحی قرنیه (اپیتلیوم) را برمیدارد و سپس بلافاصله بافت زیرین قرنیه را برای اصلاح عیوب انکساری (مانند نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم) فرمدهی میکند. این ویژگی، آن را به گزینهای مناسب برای افرادی با قرنیه نازک یا کسانی که نمیتوانند فلپ قرنیه داشته باشند (مثلاً به دلیل شغل خاص یا سبک زندگی فعال) تبدیل میکند.
فمتولیزیک چیست؟
فمتولیزیک (Femto-LASIK) نسخه مدرن و پیشرفته عمل جراحی لیزیک است. این روش شامل دو مرحله اصلی با استفاده از دو نوع لیزر مختلف است. در مرحله اول، به جای استفاده از تیغ جراحی (میکروکراتوم) که در لیزیک سنتی به کار میرفت، یک لیزر فمتوسکند (Femtosecond Laser) با دقت بسیار بالا، یک فلپ نازک و دقیق در سطح قرنیه ایجاد میکند. این فلپ به صورت لولایی کنار زده میشود. در مرحله دوم، یک لیزر اگزایمر (Excimer Laser) برای تغییر شکل بافت زیرین قرنیه و اصلاح عیب انکساری به کار میرود. پس از اتمام اصلاح، فلپ به جای اصلی خود بازگردانده میشود و بدون نیاز به بخیه، به سرعت بهبود مییابد. فمتولیزیک به دلیل دقت فوقالعاده و ریکاوری سریع، بسیار محبوب است.
تفاوتهای اصلی فمتولیزیک و TransPRK چیست؟
درک تفاوتهای کلیدی بین این دو روش برای انتخاب آگاهانه بین فمتولیزیک یا TransPRK ضروری است. مهمترین تفاوت های این دو روش عمل لیزیک چشم عبارتنداز:
1. نحوه انجام جراحی
- فمتولیزیک: با ایجاد یک فلپ قرنیه توسط لیزر فمتوسکند آغاز میشود. این فلپ کنار زده شده، لیزر اگزایمر بافت زیرین را اصلاح میکند و سپس فلپ به جای خود بازمیگردد.
- TransPRK: بدون ایجاد فلپ انجام میشود. لیزر اگزایمر به طور مستقیم لایه سطحی قرنیه را برمیدارد و بلافاصله بافت زیرین را اصلاح میکند.
2. دوره نقاهت و بازیابی بینایی
- فمتولیزیک: شناخته شده برای دوره نقاهت بسیار سریع. اکثر بیماران طی 24 تا 48 ساعت پس از جراحی، بهبود قابل توجهی در بینایی خود تجربه میکنند و میتوانند به فعالیتهای روزمره بازگردند. ناراحتی پس از عمل حداقل است.
- TransPRK: دوره نقاهت طولانیتری دارد. لایه سطحی قرنیه باید مجدداً رشد کند که ممکن است 3 تا 7 روز طول بکشد تا بینایی به طور قابل توجهی بهبود یابد. در این مدت، ممکن است بیمار سوزش، درد خفیف، اشکریزش و حساسیت به نور بیشتری را تجربه کند. بینایی نهایی ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا تثبیت شود.
3. احساس درد و ناراحتی
- فمتولیزیک: معمولا درد بسیار کمی دارد و بیماران پس از جراحی احساس ناراحتی خفیفی را گزارش میدهند.
- TransPRK: میتواند درد و ناراحتی بیشتری در چند روز اول پس از جراحی ایجاد کند، که با داروهای مسکن و قطرههای چشمی قابل کنترل است.
4. کاندیداهای مناسب
- فمتولیزیک: برای اکثر افراد مناسب است، اما نیاز به ضخامت کافی قرنیه برای ایجاد فلپ دارد.
- TransPRK: برای افرادی با قرنیه نازکتر، کسانی که سابقه خشکی چشم دارند، یا افرادی که به دلیل سبک زندگی یا شغل خاص (مانند ورزشکاران رزمی یا نظامیها) در معرض خطر ضربه به چشم هستند و نمیخواهند فلپ قرنیه داشته باشند، گزینه ارجح است.
5. عوارض احتمالی
- فمتولیزیک: عوارض نادر شامل مشکلات مربوط به فلپ (مانند جابجایی یا چینخوردگی)، خشکی چشم موقت یا دائمی، و دیدن هاله در شب.
- TransPRK: عوارض نادر شامل درد طولانیتر، تاری دید موقت، اسکار قرنیه (کدورت) در موارد نادر و افزایش احتمال خشکی چشم در دوره اولیه نقاهت.
فمتولیزیک یا TransPRK: کدامیک بهتر است؟
پاسخ به این سوال که “فمتولیزیک یا TransPRK؟ کدامیک بهتر است؟” به شرایط فردی شما بستگی دارد و نمیتوان یک پاسخ واحد برای همه ارائه داد. هر دو روش نتایج درخشان و قابل پیشبینی در اصلاح بینایی ارائه میدهند، اما انتخاب بهینه نیازمند ارزیابی دقیق توسط چشمپزشک است.
- اگر به دنبال سریعترین ریکاوری و حداقل ناراحتی پس از جراحی هستید و ضخامت قرنیه شما اجازه میدهد، فمتولیزیک میتواند گزینه ایدهآل باشد.
- اگر قرنیه نازکی دارید، سابقه خشکی چشم دارید، یا شغل یا فعالیتهای شما ریسک ضربه به چشم را افزایش میدهد و میتوانید دوره نقاهت طولانیتر را تحمل کنید، TransPRK ممکن است انتخاب ایمنتر و مناسبتری باشد.
در نهایت، تنها یک چشمپزشک متخصص و باتجربه میتواند پس از انجام معاینات کامل و بررسی وضعیت چشمهای شما، بهترین گزینه را با توجه به نیازها و اولویتهای شما توصیه کند. مشاوره دقیق با جراح چشم، ضامن بهترین نتیجه برای بینایی شما خواهد بود.
پرسشهای متداول درباره ” فمتولیزیک یا TransPRK؟”
آیا هر دو روش برای اصلاح آستیگماتیسم مناسب هستند؟
بله، هر دو روش فمتولیزیک و TransPRK میتوانند انواع عیوب انکساری از جمله نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم را اصلاح کنند.
آیا جراحی با این دو روش دردناک است؟
در طول جراحی، چشم با قطره بیحس میشود و دردی احساس نخواهید کرد. پس از جراحی، بیماران فمتولیزیک معمولا ناراحتی بسیار کمی دارند، در حالی که بیماران ترانس پی آرکی ممکن است چند روز اول درد و سوزش خفیف تا متوسطی را تجربه کنند که با داروهای تجویزی کنترل میشود.
هزینه کدام روش بیشتر است؟
معمولا هزینه عمل فمتولیزیک به دلیل استفاده از دو نوع لیزر پیشرفته و فناوریهای دقیقتر، کمی بالاتر از TransPRK است.
کدام روش نتایج پایدارتری دارد؟
نتایج هر دو روش به طور کلی بسیار پایدار و طولانیمدت هستند، به شرطی که فرد کاندیدای مناسبی برای جراحی باشد و چشمپزشک ماهری عمل را انجام دهد.
آیا خشکی چشم پس از هر دو عمل اتفاق میافتد؟
خشکی چشم یک عارضه جانبی شایع و معمولا موقت پس از هر دو نوع جراحی حذف عینک لیزری است، اما در TransPRK ممکن است در دوره اولیه نقاهت بیشتر باشد. استفاده منظم از قطرههای اشک مصنوعی طبق توصیه پزشک میتواند به کنترل آن کمک کند.
سخن پایانی
انتخاب بین فمتولیزیک یا TransPRK یک تصمیم شخصی و مهم است که باید با آگاهی کامل و مشورت با چشمپزشک انجام شود. هر دو روش پیشرفتهای چشمگیری در علم چشمپزشکی هستند و میتوانند زندگی شما را با ارائه بینایی واضحتر دگرگون کنند. با در نظر گرفتن مزایا و معایب هر روش و مهمتر از همه، توصیههای پزشک متخصص، میتوانید بهترین گام را برای بهبود بینایی خود بردارید و از دنیای اطرافتان با وضوح بیشتری لذت ببرید.
با آرزوی سلامتی شما عزیزان، بدرود.
